गोरखपूर/डेहराडून, 13 सप्टेंबर : नेपाळमध्ये सुरू असलेल्या ‘जेन-झी’ आंदोलनानंतर परिस्थिती सातत्याने बदलत आहे. नेपाळमध्ये शुक्रवारी आपत्कालीन स्थिती (इमर्जन्सी) लागू करण्यात आली. दरम्यान, भारताच्या उत्तराखंड, उत्तर प्रदेश, बिहार आणि पश्चिम बंगाल सीमांवर परिस्थिती सामान्य दिसून येत आहे.
नेपाळमध्ये स्थिती थोडीशी सुधारली असल्याने लोक गरजेच्या वस्तूंची खरेदीसाठी घराबाहेर पडले. सीमेजवळील भारतीय भागात एसएसबी (सशस्त्र सीमा बल) आणि स्थानिक पोलिसांनी सीमा सुरक्षेसाठी सतर्कता वाढवली आहे.
उत्तर प्रदेशातील सीमेवर हालचाल
उत्तर प्रदेशातील बहराइच, श्रावस्ती, बलरामपूर आणि गोंडा जिल्ह्यांमध्ये कडेकोट सुरक्षेत नेपाळ सीमेवरील आवागमन पुन्हा सुरू झाले आहे. नेपाळ आर्मी आणि सशस्त्र प्रहरी बलाने नागरिकांना शांतता राखण्याचे आवाहन केले आहे. भारतीय सीमावर्ती इमिग्रेशन चेक पोस्टवर उभ्या असलेल्या मालवाहू ट्रकांना नेपाळमध्ये प्रवेश दिला जात आहे. लखीमपूर खीरी येथील गोरीफंटा बॉर्डर उघडण्यात आले असून सर्व व्यावसायिक मालवाहतूक वाहनांना नेपाळमध्ये जाण्याची परवानगी दिली गेली आहे. सिद्धार्थनगरच्या बढनी सीमेतून मालवाहू वाहनांना नेपाळमध्ये प्रवेश मिळाल्यामुळे स्थानिकांना मोठा दिलासा मिळाला आहे. दरम्यान, जेलमधून फरार झालेल्या आरोपींच्या घुसखोरीला रोखण्यासाठी सीमा भागात निगराणी वाढवण्यात आली आहे.
बिहारमध्ये कडेकोट सुरक्षा व्यवस्था
बिहारच्या पूर्वी चंपारण जिल्ह्यात भारत-नेपाळ सीमा सुमारे 137 किलोमीटर आहे, येथे एसएसबी तैनात करण्यात आली आहे. सर्व पोलीस ठाण्यांमध्ये आणि आउटपोस्टवर 300 अतिरिक्त जवान पाठवण्यात आले आहेत. एसएसबी, जिल्हा पोलीस आणि उत्पादन विभागाचे पोलीस एकत्रितपणे 24 तास गस्त घालत आहेत. सीतामढी जिल्ह्यातील 90 किमी सीमा क्षेत्रातून आवश्यक वस्तूंचा पुरवठा नेपाळमध्ये होऊ लागला आहे. त्यामुळे तेथील अन्नधान्य, एलपीजी गॅस आणि औषधांचा तुटवडा थोडक्यात भरून निघत आहे. मात्र इतर कंटेनर वाहतुकीचा वेग अजूनही मंद आहे.
रक्सौल येथे कंटेनरची तपासणी सुरू आहे, आणि अररिया जिल्ह्यातील जोगबनी बॉर्डरवर पायदळ प्रवासाला परवानगी दिली आहे. मात्र वाहने बंद असल्यामुळे 300 हून अधिक ट्रक सीमेजवळ अडकले आहेत.
पश्चिम बंगाल आणि उत्तराखंड सीमांवर परिस्थिती नियंत्रणात
पश्चिम बंगालच्या दार्जिलिंग जिल्ह्यातील भारत-नेपाळ सीमा हळूहळू सामान्य होत आहे. अडकलेले आवश्यक माल वाहणारे ट्रक नेपाळमध्ये पाठवले गेले आहेत. भारतीय सीमेतून छोटी वाहनेही नेपाळमध्ये जाऊ लागली आहेत.
सीमेपलीकडील अडकलेले भारतीय नागरिक परत येऊ लागले आहेत. गेल्या 2 दिवसांत 700 हून अधिक भारतीयांनी पाणिटंकी सीमेवरून भारतात प्रवेश केला आहे. मात्र नेपाळी नागरिकांना भारतात येण्याची परवानगी अद्याप दिली गेलेली नाही. परिस्थिती सामान्य वाटत असली तरी सुरक्षेत कोणतीही तडजोड केली जात नाही.
उत्तराखंडच्या सीमेलगत असलेल्या नेपाळमधील दार्चुला, बैतडी व इतर भागात परिस्थिती सुधारते आहे. दार्चुला जिल्ह्यात कर्फ्यूमध्ये सवलत देण्यात आली आहे, त्यामुळे नेपाळमधील लोक झुलत्या पुलांद्वारे उत्तराखंडच्या पिथौरागडच्या बाजारात येऊ लागले आहेत. मात्र भारतातून नेपाळमध्ये जाण्यास अजूनही बंदी आहे.
चंपावत जिल्ह्यातील बनबसा मार्ग 3 दिवसांपासून बंद आहे, परंतु आपत्कालीन सेवांसाठी वाहने सोडली जात आहेत. सीमांवर एसएसबी आणि पोलीस दलाची गस्त सुरू आहे. रुग्णवाहिका व आजारी व्यक्तींना घेऊन येणाऱ्या वाहनांना भारतात प्रवेशाची परवानगी आहे. ऊधमसिंह नगर जिल्ह्यातील खटीमा सीमेजवळील नेपाळच्या मेलाघाट व झनकिया भागात कडेकोट निगराणी ठेवली जात आहे.
